Altıncı yılına giren Suriye iç savaşında 2016 yılının en önemli gelişmesi Türkiye'nin terör örgütlerine karşı Fırat Kalkanı Harekatı'nı başlatması oldu.
2016, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, 2015'in sonunda belirlediği siyasi geçiş yol haritası ile başladı. Ülke genelinde ateşkes sağlanması, yeni anayasa hazırlanması ve adil seçimlerin düzenlenmesi karara bağlandı.
Ancak rejimin neden olduğu insani krizler ve Rusya'nın ağır bombardımanları sürecin işlemesine engel oldu.
Şam'da rejim kuşatmasında bulunan Madaya ve Muaddamiye bölgelerinde 2015'in sonuna doğru açlıktan çocuk ölümleri yaşandı.
30 Eylül 2015'te doğrudan müdahil olarak, iç savaşın kaderini değiştiren Rusya'nın hava desteğiyle rejim güçleri, Halep'e odaklandı.
Rusya dengeleri değiştirdi
Suriye'de Rusya'nın rolü artarken, ABD Başkanı Barack Obama yönetiminin etkisi giderek azaldı.
Obama, Rusya'yı askeri yollarla dengeleme düşüncesine hiçbir şekilde sıcak bakmadı. Diplomatik çabalara ağırlık verme söylemi ise tamamen boşa çıktı.
Rusya'nın iç savaştaki artan müdahaleleri, sahadaki dengelerin rejim güçleri lehinde gelişmesiyle sonuçlandı.
Rejim ve destekçileri, şubat başında, Halep'in Türkiye ile sınır temasını sağlayan insani koridoru kesti. Kenti kuzeyden ve güneybatıdan da kuşattı.
Gelişmeler üzerine, 29 Ocak'ta Cenevre'de başlayan görüşmeler de askıya alındı. Tıkanan müzakereler, yıl içinde bir daha başlatılamadı.
Eylül başında Halep merkezin dünyayla tek bağlantısı olan Kastillo yolu da kapandı. Yaklaşık 300 bin sivil, rejim güçlerinin tam kuşatmasına girdi.
Rejim ve rejim yanlısı yabancı terörist gruplar kuşatma bölgesini, iç savaş boyunca görülen en şiddetli saldırılarla vurdu.
Türkiye ve Rusya'nın arabuluculuğu ve garantörlüğünde 13 Aralık'ta ilan edilen ateşkese kadar, bin 138 sivil rejim ve destekçileri tarafından öldürüldü.
Ateşkes mutabakatı gereği, 15 Aralık'ta rejim yanlısı yabancı terörist grupların sabotajlarına rağmen kuşatma bölgesinden tahliyeler başladı. Türkiye'nin yoğun çabaları sonucu, yaklaşık 45 bin sivil ve muhalif savaşcı, kuşatmadan çıkartılarak muhaliflerin kontrolündeki İdlib iline nakledildi.
PYD/PKK, ABD desteğiyle Fırat'ın batısında yayıldı
Terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı PYD, 2015'in sonunda Fırat Nehri'nin üzerindeki Tişrin Barajı'nı DEAŞ'tan alarak nehrin batı yakasına geçmişti.
Örgüt, şubat ayında Fırat'ın batı kıyısındaki Münbiç'e operasyon başlatarak, ABD ve bazı Batı ülkelerinin yoğun desteği sayesinde ağustos ayında bölgeyi ele geçirdi.
DAEŞ'in Münbiç'ten çıkarılmasının ardından, PYD'nin burayı terk edeceği garantisini veren ABD yönetimi sözünde durmadı. PYD/PKK, Fırat'ın batısında yayılma planını sürdürdü.
Türkiye, Fırat Kalkanı'yla hamle yaptı
2016'da tüm dünyanın Suriye'de dikkatle izlediği en önemli gelişme, Türkiye'nin Fırat Kalkanı hamlesi oldu.
24 Ağustos'ta, TSK ve desteklediği Özgür Suriye Ordusu, sınırdaki DEAŞ ve PYD/PKK tehdidini uzaklaştırmak ve siviller için yaşam alanı açmak amacıyla Fırat Kalkanı Harekatı'nı başlattı.
DEAŞ'ın Türkiye sınırıyla teması kesilerek, bin 840 kilometrekare terör örgütlerinden arındırıldı.
Halep'in Bab ilçesine ulaşan harekat, devam ediyor.
Harekat, Türkiye'nin sınır güvenliğini sağlarken, PYD/PKK'nın Fırat Nehri'nin doğusu ile batısındaki işgal bölgelerini birleştirme planına büyük ölçüde set çekti.
Genel ateşkes umutları arttı
Halep'teki ateşkes ve tahliyeler, ülkede genel ateşkes sağlanabilmesi için diplomasi sürecini de canlandırdı.
Türkiye, Rusya, İran dışişleri bakanları 20 Aralık'ta Moskova'da bir araya gelerek, yılın başında rafa kalkan siyasi çözüm sürecini yeniden gündeme getirdi.
Yılın son günlerinde Ankara-Moskova hattında süren görüşmelerde, çatışan taraflara sunulmak üzere bir genel ateşkes planı hazırlandı. Ateşkesin sağlanabilmesi halinde rejim ve muhaliflerin yeni yılın ilk ayı bitmeden siyasi müzakerelere başlaması öngörülüyor.
