Şanlıurfa'da, Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğü (GAPTAEM) tarafından yürütülen çalışma, farklı türde zeytin ağaçlarının aynı bahçede bulunmasının tozlaşmayı kolaylaştırdığını, bu sayede verimin yüzde 30-35 arttığını ortaya koydu. Bölgede yetiştirilen ürünlerin verimliliği ve çeşitliliğine katkı sağlamak amacıyla yerli tohumların ıslahı ve geliştirilmesi için çalışmalar yürüten GAPTAEM'den mühendisler Şehnaz Korkmaz ve İsmail Turanoğlu, Gündaş ve Talat Demirören Araştırma istasyonlarında 20 zeytin çeşidiyle ilgili denemeler yaptı. Denemelerde farklı zeytin ağaçlarının aynı bahçede bulunmasının tozlaşmayı kolaylaştırarak verimi yüzde 30-35 artırdığı tespit edildi. GAPTAEM Müdürü İbrahim Halil Çetiner, yaptığı açıklamada, zeytinin ana vatanının bu bölge olduğunu, buradan Akdeniz havzasına yayıldığına inanıldığını söyledi. Bölgede 1000 yaşında zeytin ağaçlarının bulunduğunu dile getiren Çetiner, "Bu nedenle enstitü olarak zeytin üzerine çalışmalar yürütüyoruz. Moleküler markörler yardımıyla zeytin çeşitlerini belirliyoruz, uygun tozlayıcıları, ağaç dikim aralıklarını belirliyoruz ve bölgemize uygun çeşitlerin adaptasyonlarına bakıyoruz." dedi. Çetiner, bölgede zeytin ekim alanları ve üretiminin her geçen gün arttığını belirterek, yürüttükleri çalışmaların hem sofralık hem de yağlık zeytin üretimi açısından önemli olduğunu ifade etti. Çetiner, şunları kaydetti: "Çiftçilerimiz bahçe tesis ederken bazen hata yapabiliyorlar, ağaç aralıklarını sık, tamamen aynı çeşit zeytin dikebiliyorlar veya tozlayıcıyı yanlış seçebiliyorlar. Zeytin bitkisi kendine verimli, kısmen kendine verimli ve verimsiz olmak üzere 3 farklı çiçek yapısına sahip, çeşitlerine göre değişiyor. Kendini tozlayabilen, kendine verimli olabilenlerde sorun yaşanmayabilir ancak kısmen kendine verimli ve verimsiz çeşitler, tespit edilince bunlara farklı tozlayıcılar gerekiyor. Bu nedenle yürüttüğümüz araştırma sonucunda farklı zeytin çeşitlerinin aynı bahçede tozlayıcı olarak bulunmasının verimi artırdığını tespit ettik. Burada tozlayıcının iyi seçilerek farklı zeytin ağacı çeşitlerinin, bir arada bulunması verimde yüzde 30-35 artış sağlıyor. Bu da verim için azımsanmayacak çok büyük bir rakam. Üreticilerimiz zeytin bahçelerini tesis ettiklerinde araştırma enstitümüzden bilgi alıp bahçelerine tozlayıcı olarak farklı zeytin çeşitleri koymalarını tavsiye ediyoruz." Çalışmayı yürüten mühendislerinden Şehnaz Korkmaz da "Çiftçilerimizin bahçelerini kurarken mutlaka farklı çeşit zeytin ağaçları kullanmalarını istiyoruz. 5 yıl boyunca 4 zeytin çeşidi üzerinde tozlayıcı olarak çalışma yaptık. Çalışmalarımızda elde edilen bilgileri çiftçilerimize sunmak için kullanacağız." diye konuştu.