Türkiye’nin, sınırlarını terör örgütleri DEAŞ ve PKK/PYD’den temizlemek için 24 Ağustos 2016’da başlatarak tamamladığı Fırat Kalkanı Operasyonu, yüzbinlerce sivilin kendi topraklarına dönerek istikrarlı bir yaşama kavuşmalarını sağlarken, PKK/PYD'nin terör koridoruyla Akdeniz'e çıkma hayaline darbe indirdi.

Suriye'nin Halep ilinin kuzeyinde geçen yıl ağustos ayında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Müşterek Özel Görev Kuvveti ve Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen harekat tank birliklerinin Cerablus bölgesine girişi ile başladı.

Gaziantep’in Karkamış ilçesinin karşısında Suriye tarafındaki Türkmen kenti Cerablus'un merkezi harekatın ilk gününde ele geçirildi. TSK destekli ÖSO birlikleri Cerablus’un ardından kentin güneydoğusunda, Fırat Nehri kıyısındaki Cerablus Tahtani’yi terör örgütünden kurtardıktan sonra batıya, Keklice kasabasına ilerledi.

ÖSO, bölgenin güneybatısında Elvaniye, Kamir (Haymar) ve Aşağı Karakuyu köylerini DEAŞ'tan alırken Gaziantep'in Elbeyli ilçesinin karşısında yer alan Çobanbey beldesinde (El-Rai) de Memili (Ümmü Sedaye) ve Hacac köylerini ele geçirdi.

Fırat Kalkanı Harekatı’nın birinci haftasında TSK destekli ÖSO birlikleri 400 km² alan içindeki bir ilçe merkezi ile 38 köyü DEAŞ ve PKK/PYD işgalinden kurtarmış ve Suriye içinde 24 kilometre derinlikte güvenli hat oluşturmayı başarmıştı.

- DEAŞ’ın Türkiye sınırıyla teması kesildi

İlerleyen süreçte harekat, Cerablus’un batısında, Sacu Çayı çemberindeki Ganime, Süveyda, (Aşağı) Kandura, Ras el-Coz ve Beyt Muhammet Hilal köylerine doğru ilerledi. Aynı zamanda Çobanbey beldesindeki ÖSO birlikleri de Hattabat, Molla Yakup ve Kersenli köylerini ele geçirdi.

Cerablus ve Çobanbey’den karşılıklı şekilde ilerleyen TSK destekli ÖSO birlikleri arasındaki mesafe 15 kilometreye kadar düştü. Harekatın 12. gününde, 4 Eylül’de, TSK desteğiyle terör örgütü DEAŞ'a karşı ilerleyen ÖSO, Azez-Cerablus hattını birleştirdi. Böylece terör örgütü DEAŞ’ın Türkiye sınırı ile teması tamamen kesildi.

- Güvenli alanlar genişletildi

TSK’nın desteği ile ÖSO birliklerinin yürüttüğü harekatta terör örgütünün sınırla temasının kesilmesinin ardından güvenli bölgeleri Suriye içinde genişletme aşamasına geçildi.

İlk 15 gün içinde yaklaşık 650 km² alan terör örgütlerinden arındırılırken eylül ayının ortasına gelindiğinde Halep’in kuzeyinde yaklaşık 850 km² alan terör örgütü DEAŞ ve PKK/PYD unsurlarından temizlendi, yüze yakın köy kurtarıldı.

Cerablus bölgesinde ulaşılan 24 km derinliğin ardından Çobanbey bölgesinde de sınıra komşu alanlarda Suriye içinde güneye doğru genişletme faaliyetleri başladı. Harekatın 45. gününde Çobanbey bölgesindeki derinlik 20 km’ye ulaştı.

- Hedef Bab

Türkiye’nin, sınırlarını DEAŞ ve PKK/PYD’den temizlemek amacıyla başlattığı harekatın hedefi terör örgütünün Halep kuzeyindeki kalesi olarak bilinen Bab ilçesi olarak belirlendi.

Çobanbey bölgesinde Dabık başta olmak üzere ÖSO kontrolündeki Azez ve Kilis il merkezini tehdit eden terör unsurlarının bulunduğu birçok noktayı ele geçiren TSK destekli ÖSO, Bab’a doğru ilerlemeye başladı.

Suran ve Dabık’ın ardından Ahtarin’i ele geçiren ÖSO, güneye ilerleyerek Bab merkezinin kuzeyindeki Susyan beldesini ele geçirdi.

-Türkiye’ye karşı PKK/PYD ve Esed iş birliği

Halep’in kuzeyinde Azez ile Cerablus arasında DEAŞ’a karşı mücadele eden ÖSO birliklerinin Bab’a yönelmesi ile Suriye’nin kuzeyinde, Türkiye sınırı boyunca Afrin, Münbiç ve Ayn El Arab, Tel Abyad ve Haseke’yi elinde tutan terör örgütü PKK/PYD de harekete geçti.

2016 yılının mart ayında Suriye’nin kuzeyinde federasyon ilan eden terör örgütü PYD/PKK, Münbiç ilçesine komşu Bab'ı da alarak, Fırat Nehri'nin doğusu ve batısında ele geçirdiği bölgeleri birleştirmek için TSK ve ÖSO’ya karşı iş birliği arayışına girdi.

Bab’ın batısında ÖSO’nun DEAŞ’tan kurtardığı Tel Cican ve Tel Madik köylerindeki ÖSO güçlerine PKK/PYD ve Beşşar Esed rejimi tarafından saldırılar düzenlendi. Esed rejiminin varil bombaları ile saldırdığı Fırat Kalkanı Harekatı güçlerine PKK/PYD de karadan saldırdı.

TSK destekli ÖSO güçleri Bab'ın batısında Hazvan, Kufeyr, Azrak ve Dilbaş köylerini doğusunda ise Berazi, Arifiye, Zurzur köylerini ele geçirerek ele geçirerek terör örgütü PKK/PYD’nin Bab’a ilerleyişini durdurdu.

Fırat Kalkanı Harekatı böylece terör örgütü DEAŞ’a karşı gerçekleştirdiği fiili operasyonun yanı sıra diğer bir terör örgütü olan PKK/PYD’nin işgal alanlarını birleştirme amacını da engellemiş oldu.

PKK/PYD, Suriye'nin kuzeydoğusunda Türkiye-Irak sınırı üçgenindeki Haseke'den başlayarak batıya doğru Tel Abyad, Ayn el-Arab (Kobani), Münbiç bölgelerini, Hatay'ın karşısında yer alan Afrin ilçesiyle birleştirmeyi amaçlıyordu. Türkiye'nin yürüttüğü harekat Münbiç ile Afrin bölgelerinin arasındaki alanı örgütün olası işgalinden kurtarmış oldu.

- Hayat normale döndü

Fırat Kalkanı Harekatı ile Halep’in kuzeyinde Azez, Bab, Cerablus üçgeninde yaklaşık 2 bin 300 km² alan terör örgütlerinden arındırılırken yaklaşık dört yıldır savaş ve DEAŞ baskısı altındaki sivil hayat normale döndü.

- Cerablus

Harekat ile ilk kurtarılan Cerablus’ta mayınlar ve el yapımı patlayıcıların temizlenmesinin ardından altyapı çalışmalarına hız verildi. Kent merkezine dört yıl aradan sonra ilk defa elektrik akışı sağlandı. DEAŞ’tan kurtarılmasının ardından iyileştirme çalışmaları yapılan kent merkezinde 3 hastane ve 6 okul ile temel eğitim ve sağlık alanlarında uzun süreden sonra düzenli hizmet verilmeye başlandı.

DEAŞ kontrolünde iken nüfusu 5 bin civarında olan Cerablus kent merkezi Fırat Kalkanı Harekatı sonrasında yapılan iyileştirmeler ile özellikle Türkiye’deki kamplardan geri dönüşlere ev sahipliği yapmaya başladı. Türkiye’den geri dönenler, İdlib, Humus, Rakka ve Deyr ez-Zor’dan gelenlerle nüfusu giderek artan Cerablus kenti bugün 50 bini bulan nüfusu ile Suriyelilere güvenli bir yaşam alanı sunuyor.

- Bab

Bölgenin Münbiç’ten sonra en büyük kent merkezi durumundaki Bab’ta da Fırat Kalkanı Harekatı sonrasında yaralar hızla sarılıyor.

DEAŞ ile yaşanan şiddetli çatışmalar sırasında ÖSO tarafından güvenli bir şekilde tahliye edilen birçok Bab sakini evlerine dönerken çatışmaların etkisi ile zarar gören veya yıkılan evlerin tamir ve inşaları da sürüyor. Harekat öncesi 12 bin civarında sivilin yaşadığı Bab'ta yerel meclisi Türkiye ile iş birliği halinde gerçekleştirdiği hizmetler ve kentte canlanan ekonomik hayat ile kent merkezinin bugünkü nüfusu 80 bine ulaştı.

Hikmet Hastanesi ile Türkiye’nin kurduğu bir sahra hastanesini sağlık hizmeti verirken kent merkezinde bir hastane daha inşa ediliyor. Bab’taki 30 okuldan restore edilen 12’si eğitim ihtiyacını karşılıyor.

Bab’ın yanı sıra yaşanan geri dönüşlerle doğusundaki Bizaa 40 bin, Kabasin ise 25 bin nüfusa ulaştı.

- Çobanbey

Gaziantep’in Elbeyli ilçesinin karşısındaki Suriye Türkmen kenti Çobanbey de Fırat Kalkanı Harekatı sonrasında rehabilitasyon çalışmalarının sürdüğü kentlerden biri.

DEAŞ ile çatışmalar sırasında ABD öncülüğündeki koalisyonun hava saldırıları nedeniyle büyük oranda yıkıma uğrayan kent merkezi Türkiye’nin desteği ile yeniden inşa edilirken genel sağlık ve altyapı çalışmaları sürüyor. Kent merkezine dört yıl aradan sonra ilk defa belirli saatlerde su veriliyor.

İki sağlık merkezinin hizmet verdiği Çobanbey’de bir hastane de restore ediliyor. İki okul ile temel eğitimin karşılandığı kentte devam eden inşa çalışmalarıyla daha çok okulun hizmete girmesi planlanıyor.

- Güvenlik, Özgür Polise emanet

Fırat Kalkanı Harekatı ile kurtarılan alanlarda geçen aylarda Türkiye tarafından başlatılan bir program ile polis teşkilatı kuruldu. Türkiye tarafından eğitilen 4 bine yakın Özgür Polis bölgede güvenliği sağlamaya başladı.

Suriyeli muhaliflerden seçilen Özgür Polis adayları eğitimlerinin ardından Cerablus, Çobanbey Bab ve Azez’de kamu düzeni ve güvenlik için hizmet veriyor.

Özgür Polis adını taşıyan polis güçlerinin bin 500 kadarı nüfusu 300 bine yaklaşan Azez kent merkezinde görev yapıyor. DEAŞ’tan kurtarılan Halep'in Bab ilçesinde de güvenliğin tahkimi için 25 motosikletten oluşan motorize ekipler görev yapıyor.