UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Şanlıurfa'nın Harran ilçesindeki konik kubbeli evler, mimari yapısı sayesinde kavurucu sıcaklarda serin bir ortam sağlıyor.
Tarihi ve kültürel zenginlikleriyle öne çıkan ilçenin simgesi konik kubbeli evler, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Yükseklikleri 5 metreyi bulan evler, kireç taşından harç kullanılmadan yapılıyor. Dışı balçıkla kaplanan mimari yapıların içi ise yumurta akı, toprak, saman ve gül yağı karışımıyla sıvanıyor.
Hava sıcaklığının 50 dereceye yaklaştığı kentte serin ortamların kıymeti iyice artıyor. Yüksek sıcaklık değerlerinin hissedildiği ilçeyi yazın ziyaret edenler, konik kubbeli mimarisiyle dikkati çeken evlerin dışı ile içerisindeki sıcaklık farkına hayran kalıyor.
- Sıcaklık 15 derece fark ediyor
Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Harran Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal, ilçedeki en serin yerin konik kubbeli evler olduğunu söyledi. İlçede Arap kökenli vatandaşların yaşadığını hatırlatan Önal, Harran adının ise Arapça sıcak manasına gelen "har"dan türediğinin rivayet edildiğini dile getirdi. Evlerin içiyle dışarısı arasında 15 derecelik sıcaklık farkının bulunduğunu vurgulayan Önal, şunları kaydetti:
"Harran ilçesinde yaz aylarında yaklaşık 50 derece sıcaklıklar görülüyor. Bu sıcaklığı serinliğe dönüştürmek için de yaklaşık 250 yıldan beri Harran'da konik kubbeli ev mimarisi oluşmuştur. Evlerin tavanı oldukça yüksek seviyede olduğu için içeride serin bir hava oluşuyor. Sıcak hava genişler ve yükselir dolayısıyla içerideki sıcak hava genişleyip yükseldiği için de yüksek olan bu evlerin alt kısımları serin oluyor. Şu an içerisi 25-30 derece dışarıyla yaklaşık 15 derece sıcaklık farkı bulunuyor. Harran'ın yerel mimarisi bu konik kubbeli evleri tercih ediyor. Günümüzde 127 konik kubbeli ev tescilli durumdadır." - "Erciyes'e çıkmış gibiyim" Ailesiyle birlikte Kayseri'den ilçeyi ziyarete gelen İbrahim Çelik ise kentte bunaltıcı derecede sıcaklık görüldüğünü söyledi. Harran'ın konik kubbeli evlerinin serinliğine şaşırdıklarını vurgulayan Çelik, "Kayseri'nin serin havasına alışmış olduğumuz için dışarısı bize inanılmaz derecede sıcak geldi. Şu an arabanın termometresi 48 dereceyi gösteriyor ama buraya girdiğimizde inanılmaz bir serinlik var. Sanki Erciyes'e çıkmış gibiyim. İçerisi gerçekten insana bir ferahlık veriyor." diye konuştu. Kastamonu'dan gelen Mahya Sönmez ise kente hayran kaldığını belirterek, kentteki en serin yere Harran'daki konik kubbeli evlerde rastladıklarını dile getirdi.