Sık karşılaşabileceğimiz bu travma biçimi, yaratabileceği sonuçlar açısından oldukça önemli. Travmalar, beyin dokusunda ciddi yaralanmalar sonucu kalıcı hasarlar bırakabilir. Zamanında ve doğru müdahale, hayat kurtarıcı olabilir. Okan Üniversitesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat İmer, kafa travmalarının neden olabileceği sorunlar hakkında önemli bilgiler verdi. Kafa Travmalarını Önlemek Mümkün Mü? Ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer alan kafa travmaları, sakatlığa neden olabilen ve uzun süre bakım gerektiren durumlara yol açabilen bir sorun. Bunları önlemenin bir yolu olmadığı için riski en aza indirebilecek önlemlerinin alınması daha doğru. Bunun için iş ya da spor yaparken kafa travmaları yol açabilecek durumları düşünerek hareket edilebilir. Mesela, motosiklet, bisiklet ya da ata binerken mutlaka kafa koruyucu bir kask takılmalı. Trafik kazalarında oluşabilecek travmaları engellemenin en önemli yoluysa, emniyet kemeri takmak. Travma Nelere Yol Açar? Travmalar sonucu en sık görülen durumlardan ilki, kafa derisinin şişmesi. Bunun dışında zedelenme, beyin dokusunda ezilme, beyin dokularında kan birikmesi ve kemiklerin bütünlüğünü bozan kafatası kırıkları da görülebilir. Yaygın akson hastalığı olarak bilinen, genellikle belirgin bir kanama bulgusu olmaksızın beyin ödemiyle oluşan bir hasar da gelişebilir. Uzun vadeli hasarlar ortaya çıkarabilen ve ödem sonucu oluşan basınç artışları bazı anormalliklere yol açabilir. Kafa Travmaları Belirti Verir Mi? Travma sonrası kafatası kemiklerinin bütünlüğü bozulduğunda kırıklar meydana gelebilir. Kırıklar kafatasının herhangi bir yerinde düz bir hat şeklinde ya da çökme tarzında görülür. Yüze alınan darbeler, burun kemikleri ya da sinüslerde kırıklara sebep olabilir. Travma sonucu açık ve kapalı kırıklar oluşabilir. Açık kırıklar her zaman çok ciddi yaralanmalardır. Travma sonucu açık kırık yoksa yani kafa derisi kesilmiş, beyin dokusu dış ortam havasıyla temasa geçmemişse çok ciddi olmayabilir. Kapalı kırıklar ve çatlaklar hasarın durumuna, özelliğine bağlı sonuçlar meydana getirir. Kafaya gelen çok hafif bir darbe bile kişi için çok ağrılı olabilir. Çünkü yüz ve kafa derisi vücudun diğer bölgelerine göre hassastır. Kafa derisinde çok fazla kan damarı bulunduğundan küçük kesikten büyük bir miktarda kanama meydana gelebilir. Darbe sonucu bir kesik oluşmadığı için kanama olmasa da cilt altına toplanan kan, darbe bölgesinde şişliğe yol açabilir. Travma Sonrası Acil Müdahale Nasıl Yapılmalı? Travma geçirdiği bilinen kişiler mümkün olduğunca kısa sürede tam donanımlı bir sağlık merkezine ulaştırılmalı. Hızlı hareket etme endişesiyle hastalara daha çok zarar verebilecek transfer şekillerinden kaçınılmalı. Hastanın mevcut pozisyonu uzman bir hekim tarafından görülene kadar korunmalı. Muayene Sonrası Hangi Tetkikler Uygulanır? Kafa travması geçiren kişiye uzman hekim muayenesinden sonra radyografi, fonksiyonel grafi ve manyetik rezonans gibi bir takım tetkikler uygulanır. Tetkikler neticesinde cerrahi girişim gerektirecek bir duruma karar verilirse; gerekli donanımı olan bir merkezde, yeterli tecrübeye sahip bir cerrahi ekip tarafından girişim uygulanmalı.